ศูนย์บริหารศัตรู จังหวัดเชียงใหม่ ตรวจสอบสถานการณ์การระบาดของโรคไหม้ข้าวในเขตจังหวัดพะเยา

นายธีรศักดิ์  ศรีวิชัย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ ศูนย์บริหารศัตรูพืชจังหวัดเชียงใหม่ และ นายบุญมี  ปรมะ  นักวิชากรส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ ของสำนักงานเกษตรจังหวัดพะเยา ร่วมเดินทางไปตรวจสอบสถานการณ์การระบาดของโรคไหม้ข้าว ในเขตพื้นที่อำเภอจุน และอำเภอดอกคำใต้  จังหวัดพะเยา  ในวันที่  26  สิงหาคม  2553  นั้น พบการระบาดของโรคไหม้ข้าวและหนอนกระทู้ ดังนี้

              F  อำเภอจุน  ร่วมกับนายประหยัด  ศรีสวัสดิ์  นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ  ตรวจสอบการระบาดของโรคไหม้ข้าว  หมู่ที่  11  บ้านห้วยแก้วพัฒนา  ตำบลห้วยข้าวก่ำ   อำเภอจุน  สุ่มสำรวจแปลงเกษตรกร  จำนวน  2  แปลงคือ นายจำรัส   แก้วใส  ข้าวพันธุ์ กข.15  พื้นที่ประมาณ  5  ไร่  ข้าวระยะแตกกอเป็นข้าวนาหว่าน  พบการระบาดกระจายเต็มพื้นที่  ข้าวมีลักษณะเป็นแผลจุดสีน้ำตาล  ลักษณะรูปตามีสีเทา  แผลที่เกิดบนใบข้าว  หลายแผลและมีจุดติดกันทำให้เกิดใบไหม้ และนายธีระพงษ์   กองคำ  ข้าวพันธุ์ กข.15  พื้นที่ประมาณ  18  ไร่  ระยะข้าวแตกกอเป็นนาหว่าน  ลักษณะอาการเหมือนรายแรก

               F  อำเภอดอกคำใต้  สุ่มสำรวจ  2  จุด  หมู่ที่  10  บ้านป่าซาง  ตำบลป่าซาง  อำเภอดอกคำใต้ ดังนี้ แปลงนาของนายเสงี่ยม  สมศรี  ข้าวพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105  พื้นที่  7  ไร่  เป็นนาดำ  ข้าวระยะแตกกอ  พ่นสารเคมีฟูจิวัน  10  วันที่ผ่านมา  ยังพบอาการของโรคในใบข้าวที่แตกยอดใหม่ และแปลงนาของนายสมพร  จันต๊ะหอม  หมู่ที่  10  บ้านป่าซาง  ตำบลป่าซาง  ข้าวพันธุ์ กข.15  พื้นที่  10  ไร่  เป็นนาดำ  ข้าวระยะแตกกอ  อาการของโรคไหม้รุนแรง  ฉีดพ่นสารเคมีป้องกันกำจัดโรคไปแล้ว ยังพบอาการของโรคไหม้ข้าวที่แตกยอดใหม่

                จากการเดินทางไปตรวจสอบสถานการณ์การระบาดของโรคไหม้ข้าวในพื้นที่ดังกล่าว พบระบาดเป็นบริเวณกว้าง  คาดว่าสถานการณ์การระบาดจะขยายเพิ่มพื้นที่มากขึ้น  เนื่องจากสภาพแวดล้อมเหมาะสมแก่การระบาด  เพราะมีความชื้นสูง (ความชื้นสัมพัทธ์  81%   อุณหภูมิ  27  องศาเซลเซียส  ครึ้มฟ้าครึ้มฝน)  มีฝนตกติดต่อกันในระยะนี้  ประกอบกับการดูแลรักษาของเกษตรกรที่ผ่านมามีการใช้พันธุ์ข้าวที่อ่อนแอต่อโรค  และใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวสูงกว่าอัตราที่แนะนำ  ทั้งมีการใช้ปุ๋ยเคมีที่มีธาตุไนโตรเจนสูง        

แนวทางแก้ไขปัญหา  ระยะเร่งด่วน

             Fแนะนำให้เกษตรกรสำรวจแปลงนาอย่างสม่ำเสมอ หากพบอาการของโรคไหม้ข้าว  ควรดำเนินการงดการใส่ปุ๋ยที่มีธาตุไนโตรเจน  วิธีนี้อาจมีผลกระทบต่อผลผลิตข้าวบ้างแต่จะช่วยไม่ให้ข้าวอ่อนแอต่อโรค  ใช้สารชีวภัณฑ์ควบคุมโรค  เช่น  เชื้อบาซิลลัส ซับทีลิส  ฉีดพ่นตามอัตราที่แนะนำ กรณีที่ระบาดอย่างรุนแรง  หากจำเป็นต้องใช้สารเคมีฉีดพ่น เพื่อควบคุมมิให้เชื้อรา สาเหตุของโรคแพร่กระจายขยายเป็นวงกว้างออกไป  สารเคมีที่แนะนำ  ได้แก่    ไตรไซคลาโซล  คาซูกามัยซิน  อีดิเฟนฟอส  เบนโนมิล  ไอไซโปรไทโอน  ไอบีพี  บลาสติซิดิน  คาเบนดาร์ซิม  ไทโอฟลาเนทเมทธิล  ไทอะเบนดาโซล  ไตรโฟลีน   ตามอัตราที่แนะนำ  ทั้งนี้การใช้สารเคมีควบคุมโรค ควรใช้สลับกัน เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคต้านทานสารเคมีและใช้ด้วยความระมัดระวัง  คำนึงถึงความปลอดภัยต่อผู้ใช้และสภาพแวดล้อม หลังการใช้สารเคมีแล้ว ควรมีการใช้สารชีวภัณฑ์ เพื่อฟื้นฟูสภาพแวดล้อม  ระบบนิเวศ  โดยใช้เชื้อราบิวเวอเรีย ฉีดพ่น เพื่อป้องกันการระบาดแมลงศัตรูข้าวที่อาจจะตามมา

                 Fส่วนหนอนกระทู้ที่ระบาดในนาข้าวของตำบลคือเวียง  หนอนหล่ม  ป่าซาง   อำเภอดอกคำใต้ นั้น  การระบาดลดความรุนแรงลดลง เนื่องจากมีฝนตกหนัก เกิดน้ำท่วม ทำให้หนอนกระจายตัวลดความหนาแน่น  เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดการระบาด เห็นควรแนะนำวิธีการป้องกันกำจัดดังนี้  สำรวจแปลงนาอย่างสม่ำเสมอ ทำความสะอาดวัชพืชรอบ ๆ แปลงนา และบริเวณใกล้เคียง เพื่อทำลายแหล่งอาศัย หากพบระบาด ถ้าสามารถทดน้ำเข้าแปลงนาได้ให้ทดน้ำให้ท่วมยอดข้าวแล้วเก็บตัวหนอนทำลาย ศัตรูธรรมชาติที่ช่วยควบคุมในแปลง เช่น  มด  ต่อ  แตน  แตนเบียน  แมงมุม  ใช้สารชีวภัณฑ์  ได้แก่  เชื้อแบคทีเรียบาซิลลัสทูริงเยนซิส  เชื้อราบิวเวอเรีย  และสารสะเดา ใช้ติดต่อกัน  2 – 3  ครั้ง  ทุก   7 – 10  วัน  ในตอนเย็น  เพื่อควบคุมมิให้หนอนแพร่ระบาด  หากจำเป็นใช้สารเคมี  ให้ใช้สารเคมีตามคำแนะนำ  ได้แก่  คาร์โบซัลแฟน  มาลาไทออน   คาร์บาริล    เมทโธมิล  อะซิลฟอสเมทธิล  โดยใช้สลับกัน เพื่อไม่ให้หนอนดื้อยา

ภาพกิจกรรม